بومی‌سازی محصولات مرتبط با اتاق‌های عمل ماژولار

به گزارش ایسنا،  با هدف کاهش هزینه‌های درمان، کاهش خطرات احتمالی حین عمل جراحی و فراهم‌آوردن بهترن امکانات برای جراحان، پرستاران و دیگر پرسنل در اتاق‌های عمل، همواره تلاش شده است که از فناوری‌های روز دنیا در اتاق‌های عمل استفاده شود و بیمارستان‌ها در نقاط مختلف دنیا تلاش‌ کرده‌اند در مسیر تغییر سیستم‌های اتاق‌های عمل گام بردارند؛ تغییراتی که می‌تواند شامل ابنیه، نحوه چیدمان و تجهیزاتی درمانی باشد تا بیماران، با آسیب‌ها و خطرات کمتری مواجه شوند. 

در کنار پیشرفت‌های چشمگیر در روش‌های اعمال جراحی از جمله عمل‌های جراحی کم‌تهاجمی، پژوهشگران در شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات پزشکی تلاش کرده‌اند تا ابزار و تجهیزاتی تولید کنند که برای طراحی اتاق‌های عمل یکپارچه کاربرد داشته باشد. در این روش طراحی، تجهیزات و ملحقات اتاق عمل از جمله سیستم‌های جراحی، تخت و چراغ‌ها و سایر تجهیزات با بهره‌گیری از هوش مصنوعی و سیستم‌های الکترونیکی با یکدیگر ارتباط دارند و از طریق یک سیستم مرکزی، توسط جراح کنترل می‌شوند.

نه تنها در اتاق‌های عمل یکپارچه مدت‌زمان زیــادی برای تـنـظـیمـات دستگـاه‌هـا و تـجـهـیـزات صرف نمی‌شود، بلکه زمان انجام این تنظیمات و احتمال بروز خطا در راه‌اندازی نیز کاهش پیدا می‌کند. ‌در عین حال، فرآیند ‌ضدعفونی و تمیز کردن اتاق عمل و تجهیزات آن در اتاق‌های عمل یکپارچه، سریع‌تر، آسان‌تر و کامل‌تر انجام می‌شود.

برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی در مسیر تولید تجهیزات و یکپارچه‌سازی اتاق‌های عمل هوشمند گام برداشته‌اند. رضا کشاورز، رییس هیئت مدیره شرکت‌های «یکتا تجهیز ماد» و «کارنوصنعت کیمیا» است که در زمینه ساخت اتاق‌های عمل ماژولار فعالیت می‌کند. این شرکت‌ با بهره‌گیری از فناوری روز دنیا توانسته‌ است در مسیر ساخت اتاق‌های عمل هوشمند گام بردارد. 

دیوارهای آنتی‌باکتریال ماژولار اتاق عمل، دوش هوایی استریل، کابینت‌های استریل و سیستم یکپارچه اتاق عمل از محصولاتی است که در این مجموعه تولید می‌شود. سیستم یکپارچه اتاق عمل شامل محصولات متنوعی مانند آلارم ولوباکس گاز طبی، کنترل پنل اتاق عمل، سیستم بهپد، سیستم روشنایی و مجموعه‌های دیگر می‌شود. 

شما در زمینه تولید تجهیزاتی فعالیت می‌کنید که در عرصه بالینی و درمان کاربرد دارد. سیاست‌گذاران عرصه سلامت و درمان کشور همواره به سطح کیفی ارائه خدمات درمانی در کشور اشاره کرده‌اند. چه نیازی در عرصه درمان و سلامت کشور احصاء کردید که در مسیر تولید ابنیه اتاق عمل گام برداشتید؟ این نیازها بر مینای تحصیلات شما به دست آمده است؟ آیا با توجه به تجربیات و مشاهدات عینی خود در بیمارستان‌ها، این نیازسنجی حاصل شده است؟

شرکت‌های اروپایی، فعالیت در زمینه اتاق‌های عمل هوشمند و اتاق‌های عمل تکنولوژی‌محور را از ۱۵ سال قبل آغاز کرده‌اند. هنگامی که از اتاق‌های عمل‌ های‌-تک (high tech Operating room) سخن به میان می‌آید، معنا و منظور فقط سیستم دیجیتال نیست، بلکه شامل حوزه عمران، معماری، طراحی، بهداشت روانی، بخش مکانیکال و الکتریکال هم می‌شود. اولین پروژه اتاق عمل هوشمند توسط یک شرکت آلمانی در شهر مشهد اجرا شد.

در مسیر بومی‌سازی این محصولات نه تنها توانستیم محصولات مرتبط با اتاق‌های عمل ماژولار را بومی‌سازی کنیم، بلکه برخی از محصولات را برای نخستین بار در دنیا تولید کردیم.

کنترل عفونت در اتاق‌های عمل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سیستم‌های هوشمند علاوه بر اینکه می‌توانند تمام وقایع و اتفاقات اتاق عمل را ثبت و کنترل کنند، حرکات و عملکرد پرسنل اتاق عمل را نیز کنترل می‌کنند.

نکته مهمی در این بین وجود دارد؛ اتصال اتاق عمل به سیستم‌های هوشمند تاکنون وجود نداشته و شاید بتوان گفت که بسیاری از بیمارستان‌ها همچنان از سیستم کاغذی استفاده می‌کنند. هنگامی که موضوع هوشمندسازی اتاق عمل و بیمارستان‌های هوشمند مطرح می‌شوند، دیدگاه‌ها در ارتباط با این مؤلفه‌ها باید به نحوی باشد که بازه زمانی ۵ تا ۱۰ ساله را در افق دید قرار بگیرند.

زمانی که آغاز به کار کردیم، از سوی بخش خصوصی با استقبال خوبی مواجه شدیم. در حالی که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه‌های علوم‌پزشکی به عنوان یک امر الزام‌آور به تجهیزات هوشمند و اتاق‌های عمل ماژولار نگاه نمی‌کنند.

بر این باور هستم که با رشد سریع فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش‌پزشکی و دانشگاه‌های تابعه این وزارتخانه طی چند سال آینده در مسیر هوشمندسازی اتاق عمل گام برمی‌دارند. دیوارهای آنتی‌باکتریال تا چندسال گذشته به عنوان یک امر الزام‌آور نبود، اما این روزها به این نتیجه رسیده‌اند که در بیمارستان‌ها باید بکار گرفته شوند.

به نظر می‌رسد که هوش مصنوعی با توجه به پیشرفت فناوری می‌تواند از جایگاه مهمی در حوزه سلامت و خدمات بالینی در سال‌های آتی برخوردار باشد. چه جایگاهی برای خود متصور هستید؟

برای اینکه بتوانیم مسئولان حوزه سلامت را با محصولات خود آشنا کنیم، درصدد برگزاری دوره‌های آموزشی هستیم. در حال برقراری تعامل با اساتید فعال در این زمینه، مشاوران و پیمانکاران بیمارستان‌ساز هستیم تا با برگزاری سمینارهای آموزشی بتوانیم محصولات خود را به آنها معرفی کنیم. 

معتقدم، مسئولان حوزه بهداشت با چنین ابزارهایی آشنا هستند، اما بکارگیری آن را یک الزام نمی‌دانند. استفاده از تجهیزات هوشمند اتاق عمل در کشورهای پیشرفته مرسوم است و شرکت‌های بزرگی در دنیا وجود دارد که در زمینه اتاق‌های عمل هوشمند فعالیت می‌کنند.

شما به موضوع آموزش اشاره کردید. به طور قطع، آموزش یک مؤلفه مهم است و از جایگاه والایی برخوردار است. سیاست‌گذاران عرصه آموزشی وزارت بهداشت همواره بر توسعه آموزشی و گنجانده شدن تجهیزات نوین و هوشمند در کوریکولوم‌های آموزشی تاکید دارند. آنها معتقدند که برنامه‌های درسی می‌بایست به روزرسانی شود. آیا آشنایی و کاربرد تجهیزات هوشمند اتاق عمل می‌تواند در برنامه‌های درسی گنجانده شود؟

تنها پزشکان، مخاطب محصول تولیدی ما نیستند. مهندسان رشته‌های برق، عمران، معماری و مهندسی‌پزشکی را نیز جزو مخاطبان خود می‌دانیم.

شرکت یکتاتجهیز ماد در پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت مدرس مستقر است و پارک حمایت‌های خوبی از ما می‌کند. به طور مثال، پارک علم‌وفناوری دانشگاه تربیت‌مدرس در برگزاری همایش آموزشی، ما را همراهی می‌کند. تغییر در سیلابس‌های درسی و اضافه‌شدن واحدهای آموزشی باید از یک سطح بالاتر انجام شود.

تصور من بر این است که اضافه شدن چنین واحدهایی در برنامه‌های پارک علم‌وفناوری دانشگاه تربیت‌مدرس قرار دارد. بازهم تاکید می‌کنم، اضافه‌شدن سیلابس‌های آموزشی فوق، در حیطه کار ما قرار ندارد و نمی‌توانم درباره این موضوع اظهار نظر کنم.

نحوه همکاری پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت‌مدرس با شرکت‌های مستقر در این مکان چگونه است؟ آیا حمایت‌ها محدود به ارائه مکان برای استقرار و برگزاری همایش‌های آموزشی می‌شود؟

حمایت‌های پارک علم‌وفناوری دانشگاه تربیت‌مدرس شاید به دلیل مشکلات و مسائل مالی، منطبق بر برنامه‌های راهبردی تعریف‌شده نباشد، اما این پارک در حد توان خود از شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت می‌کند. 

در جلساتی که از سوی پارک علم‌وفناوری دانشگاه تربیت‌مدرس برگزار می‌شود، متوجه مشکلات مالی شده‌ایم و این موضوع قابل درک است. با کمک پارک علم‌وفناوری دانشگاه تربیت‌مدرس توانسته‌ایم با نمایندگانی از کشورهایی مانند عراق و مالزی جلساتی داشته باشیم. اگرچه انتظار داریم که حمایت‌ها به صورت ۱۰۰ درصدی منطبق بر برنامه راهبردی پارک علم‌وفناوری باشد، اما در مجموع از عملکرد پارک علم‌ و فناوری دانشگاه تربیت‌مدرس راضی هستیم. 

جایگاه پارک‌های علم و فناوری سایر دانشگاه‌های شهر تهران را در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان چگونه است؟ ارزیابی شما نسبت به امکاناتی که از سوی پارک‌های علم‌وفناوری در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان قرار می‌گیرد، چگونه است؟

پارک‌های علم‌وفناوری دارای یک اساس‌نامه هستند و برمبنای آن به پیش می‌روند. حمایت‌ها می‌تواند در وجوه مختلف مانند ارائه گرنت، برنامه‌های تبلیغاتی و در اختیار قرار دادن فضا جهت استقرار باشد. به شرکت‌های دانش‌بنیان با حمایت‌های مالی خوب نیازمندیم. 

ما با حمایت پارک علم‌وفناوری دانشگاه تربیت مدرس توانسته‌ایم با «بنیاد برکت» ارتباط برقرار کنیم. همچنین با «صندوق رشد و شکوفایی» ارتباط برقرار کرده‌ایم و بنیاد برکت برای پرداخت وام کم‌بهره به ما وعده داده است. اگرچه موضوع پرداخت وام هنوز محقق نشده است، اما امیدواریم که طی یک یا چند ماه آینده این موضوع عملی شود.

برخی از محصولات شما مهندسی معکوس است. درباره این موضوع توضیح دهید. 

دیوارهای آنتی‌باکتریال ما، از محصول یک شرکت آلمانی مهندسی معکوس شده است. محصولات تولیدی ما به صورت ۱۰۰ درصدی مهندسی معکوس نیستند، بلکه برخی از آنها را به صورت ۱۰۰ درصدی تولید کرده‌ایم و گواهی ثبت اختراع گرفته‌ایم. برخی از محصولات ما نیز نمونه ارتقاء‌یافته محصولات خارجی هستند؛ علاوه بر اینکه مهندسی معکوس برای این محصولات انجام داده‌ایم، توانسته‌ایم این محصولات را ارتقاء دهیم.

دیوار آنتی‌باکتریال و کابینت استریل تولیدی ما، نصف قیمت نمونه خارجی است. همچنین تجهیزات سیستم‌های هوشمند اتاق عمل مثل کنترل پنل در مقایسه با نمونه خارجی بسیار ارزان‌تر است و قیمت آن، یک دهم محصول خارجی است. قیمت یک نمونه خارجی حدود ۴۰ هزار دلار است، در حالی که محصول خود را با قیمت ۲۰۰ میلیون تومان در بازار عرضه می‌کنیم.

 اگرچه محصول خود را در مقایسه با نمونه خارجی ۳۰ درصد ارتقا داده‌ایم، اما محصول ایرانی را با یک دهم قیمت نمونه خارجی به فروش می‌رسانیم. «بهپد» و « آلارم باکس گاز طبی» از محصولاتی هستند که به صورت صد درصدی تولید کرده‌ایم. در این محصولات از اینترنت اشیاء استفاده می‌کنیم که محصولات خارجی از چنین ویژگی برخوردار نیستند.

استقبال از محصولات شما در بازار داخلی و خارجی چگونه است؟

سابقه حضور ما در پارک علم‌وفناوری دانشگاه تربیت‌مدرس خیلی کم است و حدود سه سال از زمان آغاز فعالیت ما در این حوزه می‌گذرد. سابقه همکاری با شرکت‌های بزرگ دنیا همچون «میله»، «ترومپف»، «ولف»، «شیلر» و «برین لب» را برای سال‌های متوالی در کارنامه کاری خود دارم و سالیان سال با این شرکت‌ها کار کرده‌ام و سپس وارد این عرصه در ایران شدم.

نمی‌توانیم انتظار بالایی برای ورود به بازار جهانی داشته باشیم، اما سهمی در بازار کشورهای همسایه به دست آورده‌ایم. برخی از کشورها هم موضوع راه‌اندازی کارخانه‌ها در کشور خود را مطرح کرده‌اند.

مهم‌ترین مشکل شما در عرصه تولید و صادرات چیست؟

فرایند تولید و صادرات، مشکلات مختص به خود را داشته و مشکلات بسیاری در این مسیر وجود دارد. سهل الوصول نبودن کارت بازرگانی، مهم‌ترین مشکل ما در عرصه صادرات است. صدور کارت بازرگانی زمان‌بر است و مستلزم شرکت در آزمون، بازدید از شرکت و ارائه اسناد مالیاتی است که هر کدام به نوبه‌ی خود تاخیری در صدور کارت بازرگانی ایجاد می‌کنند. نمی‌توانیم برای طی فرایند صدور کارت بازرگانی به انتظار بنشینیم تا محصول خود را صادر کنیم. این احتمال وجود دارد که زمان تحویل یک پروژه در مدت زمان صدور کارت بازرگانی به پایان برسد. اگر مدت‌زمان تحویل یک پروژه در زمان فرایند صدور کارت بازرگانی به پایان برسد، چگونه باید عمل کنیم؟

موضوع تعهدات ارزی، از دیگر مشکلات صادرات کالا به حساب می‌آید. یک محصول را صادر کرده‌ایم و می‌بایست ۷۰ درصد ارز را به کشور بازگردانیم که در این مسیر با نرخ تسعیر ارزی مواجه هستیم. اختلاف قیمت دلار در بازار آزاد با آنچه که از سوی دولت پرداخت می‌شود، بسیار زیاد است که یک چالش برای ما به حساب می‌آید. اختلاف قیمت نرخ ارز دولتی و بازار آزاد شاید هر شرکتی را ترغیب کند که صادرات را از کانال‌های غیررسمی انجام دهد. صادرات از کانال‌های غیررسمی کار را سخت می‌کند. اگر صادرات را از کانال‌های غیررسمی انجام دهیم با مشکلات متعددی مانند خروج از گمرک، انتقال محصول و مشکلات از این دست مواجه هستیم. بی‌اعتمادی در صادرات از طریق کانال‌های غیررسمی وجود دارد و این سوال برای خریدار پیش می‌آید که آیا می‌تواند یک محصول را به صورت سالم به مرکز مورد نظر خود انتقال دهد؟ بی‌اعتمادی بر فرایند فروش تاثیرگذار است، بهتر است که فرایند فروش به کشورهای خارجی تسهیل شود. 

شما به اختلاف قیمت فاحش میان محصولات خود و نمونه‌های خارجی اشاره کردید. آیا با شرکت‌های خارجی در تماس هستید که محصولات خود را توسعه دهید یا  محصولات جدید را عرضه کنید.

همانطور که گفتم از زمان فعالیت ما سال‌های زیادی نمی‌گذرد. توانسته‌ایم با کمک پارک علم‌وفناوری دانشگاه تربیت‌مدرس با کشورهای مختلف، جلساتی برگزار کنیم. برگزاری جلسه‌های متعدد با کشورهای دیگر از نقاط قوت ما به حساب می‌آید. پارک علم‌وفناوری دانشگاه تربیت‌مدرس به نوبه خود، جلسه‌های متعددی را برای ما برگزار کرده است. پرسشی که در این بین مطرح می‌شود، این نکته است که اتاق‌های بازرگانی و وزارت صنعت، معدن و تجارت در کجای کار قرار دارند؟

اگر فرایند عضویت در اتاق‌های بازرگانی مانند مراحل صدور کارت بازرگانی باشد، بسیاری از پروژه‌ها به ثمر نمی‌رسد. شرایط به نحوی است که اطلاعی از پروژه‌های بیمارستانی کشورهای همسایه نداریم. در حالی که می‌توانیم با عراق، سوریه، یمن، عمان و همسایگان شمالی که شرایط مساعدی برای تجارت دارند، ارتباط برقرار کنیم، اما هیچ اطلاعی از پروژه‌های این کشورها نداریم، اما برندهای اروپایی و امریکایی فرصت‌ها را از دست نمی‌دهند. 

این روزها، مباحثی مانند پزشکی شخصی‌سازی شده و بیمارستان‌های هوشمند مطرح می‌شود. با توجه به اینکه در زمینه تولید اتاق عمل هوشمند فعالیت می‌کنید، آینده این حوزه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ ایران در چه جایگاهی قرار دارد و تا چه میزانی می‌تواند در منطقه  نقش‌آفرینی کند؟

شاید بهتر باشد که برای تشریح شرایط، اتاق‌های عمل هوشمند را با صنعت خودروسازی مقایسه کنیم. به طور مثال، یک خودرو که شارژر وایرلس، سیستم LDW و BSD داشته باشد را با یک خودرو معمولی مقایسه کنید. یک خودرو معمولی نمی‌تواند ما را اقناع کند. خودروها در مسیری گام برمی‌دارند که از آپشن‌های بیشتری برخوردار باشند. بر این باور هستم که حوزه درمان و اتاق عمل هم به این شکل است و نباید از هوشمندسازی فاصله بگیرد. چون در آینده ملزم به استفاده از فناوری در اتاق عمل هستیم.

شرایطی را در نظر بگیرید که پرونده کاغذی بیمار را به اتاق عمل بیاورند؛ در مدت زمان انتقال پرونده بیمار به اتاق عمل، احتمال بروز مشکلات فراوانی وجود دارد. 

ما در یک مرکز درمانی در شهر اصفهان که عمل زیبایی انجام می‌داد و پرونده بیماران را به صورت دستی منتقل می‌کرد، سیستم انتقال دیتا را نصب کردیم و تصاویر و پرونده‌ها مستقیما از لابراتوار به اتاق عمل منتقل می‌شود.

بدون شک، فناوری در گذر زمان تغییر می‌کند. توسعه محصول و به روز شدن محصولات منطبق بر فناوری‌های آینده یک اصل مهم است. شما برای تحقق این موضوع چه برنامه‌هایی دارید؟

تیم تحقیق و توسعه (R&D) ما بسیار فعال است. شاید بتوان ادعا کرد، به فناوری‌هایی دست‌یافته‌ایم که پذیرش آن برای بیمارستان‌ها سخت است. به فناوری‌هایی دست‌یافته‌ایم، اما این روزها زمان مناسبی برای رونمایی از محصولات نیست.

نخستین سیستم یکپارچه اتاق عمل را در سال ۹۶ منتشر کردیم، اما تا سال ۹۹ موفق به فروش نشدیم. بازهم تاکید می‌کنم، ما به محصولاتی دست‌یافته‌ایم که شرایط زمانی برای انتشار و رونمایی از آن مناسب نیست. ما شاید بتوانیم به سیستمی دست یابیم که تصویر بدون مانیتور روی هوا باز شود. 

گروهی که دور یکدیگر جمع شدید، منطبق بر تحصیلات دانشگاهی شما بود؟

دوستانی در حوزه سلامت داریم و تصمیم به فعالیت در عرصه پزشکی گرفتیم. دیوار آنتی‌باکتریال را در شرکت کارنو صنعت کیمیا تولید کردیم. این شرکت دارای سهام‌دارانی است که هرکدام یک شرکت مختص به خود را دارند.

به این نتیجه رسیدیم، اگر در قالب یک کنسرسیوم حرکت کنیم، به راحتی می‌توانیم محصولات تولیدی را به فروش برسانیم و این کار را کردیم. نفراتی که در این شرکت مشغول به کار هستند، مدرک تحصیلی بالاتر از لیسانس دارند. شرکت‌های یکتا تجهیز ماد و کارنو صنعت کیمیا ۱۳ نفر پرسنل دارند.

به نحوی، زمینه اشتغال را هم فراهم کرده‌اید؟

بله قطعا. فروش بیشتر یعنی اشتغال‌زایی بیشتر.

سیستم مدیریت هزینه‌ها به چه شکل است. این امکان وجود دارد که در یک بازه زمانی فروش نداشته باشید. به طور مثال به فاصله ۳ ساله از زمان تولید تا فروش محصولات اشاره کردید.

زمانی که کار را شروع کردیم، از این تعداد نیروی انسانی برخوردار نبودیم. سعی می‌کردیم که صورتمان را با سیلی سرخ نگه داریم. هنوز هم کار سخت است؛ اگر فروش انجام نشود و مطالبات وصول نشود، این احتمال وجود دارد که در برخی از ماه‌ها برای پرداخت دستمزد دچار مشکل شویم.

آیا سختی‌های راه سبب شده به مهاجرت بیاندیشید؟

پیش از انکه شرکت را راه‌اندازی کنم، از شرکت‌های خارجی درخواست همکاری داشتم. امیدوارم از تصمیمی که برای حضور و فعالیت در ایران گرفته‌ام، پشیمان نشوم.

اگر می‌دانستید که مشکلاتی در مسیر وجود دارد، آیا این محصول را (به جای ایران) در کشوری دیگر ارائه می‌دادید؟

تا به این لحظه، بازهم دست به چنین کاری نمی‌زدم، اما از آینده خبر ندارم.

برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان نسبت به مسائل مالیاتی انتقاداتی دارند. شما با چالش مالیاتی روبرو هستید؟
به دلیل اینکه در پارک علم‌وفناوری حضور داریم، از معافیت مالیاتی ۲۵ ساله مالیاتی برخوردار هستیم. به طور طبیعی معافیت مالیاتی داریم، اما می‌بایست مالیات بیمه تامین اجتماعی پرسنل را پرداخت کنیم. بخش‌نامه معافیت مالیاتی بیمه پرسنل صادر شده، اما اجرا نمی‌شود.

مهم‌ترین خواسته شما چیست؟

زمانی تمام دغدغه‌ها و سختی‌های راه مرتفع می‌شود که از مارکتینگ خوب برخوردار باشیم. دسترسی به پروژه‌های بیمارستانی ایران همچون کشورهای خارجی سخت است. ما باید مسیرهای زیادی را طی کنیم که از یک پروژه بیمارستانی در یکی از شهرهای ایران مطلع شویم. برخی از رقبای ما با بای‌پس کردن سایر شرکت‌ها به پروژه‌ها زودتر دست‌پیدا می‌کنند.

به عنوان یک شرکت دانش بنیان در پارک علم و فناوری مستقر هستیم و باید از شرایط برابر در بازاریابی برخوردار باشیم. باز هم تاکید می‌کنم، کشورهای همسایه از بازار خوبی برخوردار هستند، اما من باید برای اطلاع از پروژه‌های بیمارستانی در سایر کشورها کوله‌بار سفر ببندم و خود را به مسئولان آن پروژه معرفی کنم.

انتهای پیام