دلایل لزوم ورود حوزه علمیه به مساله هوش مصنوعی

آیت‌الله مهدی شب‌زنده‌دار، ۲۹ فروردین در دیدار اعضای دبیرخانه همایش بین‌المللی هوش مصنوعی، فرهنگ و علوم اسلامی، عنوان کرد: در اسلام چندین سال جدید وجود دارد؛ سال قمری که از هجرت رسول اکرم (ص) محاسبه می‌گردد، سال سلوکی و معنوی که از ماه مبارک رمضان آغاز می‌شود و سال تقدیری که برای مومنین از شب قدر آغاز گردیده و مقدرات انسان در آن رقم می‌خورد.

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با قدردانی از اقدامات آیت‌الله اعرافی با محوریت ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه‌های علمیه در زمینه هوش مصنوعی، حرکت شکل گرفته در این عرصه را حرکتی مبارک دانست و بیان کرد: این مسیر باید با جدیت دنبال شود.

وی در تبیین ضرورت ورود حوزه‌های علمیه به مقوله هوش مصنوعی اظهار کرد: چنانچه ما نسبت به کارکرد، فرآیند، و نتایج این ابزار آگاهی لازم را نداشته باشیم بنا بر دو وجه لازم است نسبت به کسب آن اهتمام بورزیم، وجه اول این است که احتمال دهیم ابزار هوش مصنوعی برای ایصال به مقاصد مذهبی ما ابزار خوب و کارآمدی است و البته این احتمال یک احتمال صرف و ضعیفی هم نیست، چرا که دانشمندان، بزرگان و اهالی فن در حال تبیین کارآمدی آن هستند و لذا احتمال و محتمل در حدی است که عقل انسان می‌گوید باید نسبت به آن اهتمام داشت.

استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه افزود: وجه دوم که موجب می‌شود حوزه علمیه در این مقوله ورود داشته باشد این است که به هر حال جهان در حال حرکت به سمت بهره برداری از هوش مصنوعی است و چنانچه احتمال دهیم که ممکن است از این ابزار به ضرر مقاصد عالیه اسلامیه و مذهبیه استفاده شود؛ از باب آیه شریفه وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا ٱستَطَعتُم مِّن قُوَّه ضروری است با شناخت و فهم این فناوری نسبت به تدبیر راه های مقابله با دشمنان اقدام نماییم. بنابراین به عنوان یک حوزوی طبق هر دو وجه و بر هر دو تقدیر بایستی نسبت به این مساله اهتمام جدی داشته باشیم. چرا که عقب ماندن از قافله علم در هر دو وجه موجب ضرر است.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه در خصوص سامانه‌ها و ابزارهای هوشمند طراحی شده در زمینه علوم اسلامی گفت: اجمالا علم داریم که در مباحثی همچون علم رجال، علم ادبیات، ترجمه متون و… که ضوابط نسبتا مشخصی در دسترس است ماشین می‌تواند با استفاده از این ضوابط به ما کمک نماید اما در خصوص مباحثی که ضابطه واضحی نداشته و دلالات ضمنیه، التزامیه و مفهومیه در فهم و نتیجه گیری دخیل بوده و یا نتایج با توجه به قرائن و ذهنیات شخص تغییر می کند لازم است بررسی‌های عمیق‌تری صورت پذیرد.

وی با تاکید بر حرکت محتاطانه در عرصه توسعه هوش مصنوعی همراه با آسیب شناسی عالمانه اضافه کرد: در عصر کنونی گسترش و همگانی شدن ابزارها و تسهیل دسترسی به منابع، موجب برخی آسیب‌ها از جمله کاهش خلاقیت و تسلط دانش آموزان در زمینه‌های آموزشی و کم شدن ارتباط دانش پژوهان با کتب و عالمان دینی شده است و این در حالی است که نفس ارتباط با عالم دینی و یا کتب حدیثی دارای سفارشات فراوان بوده و منافع و آثار زیادی بر آن مرتب است لذا علی رغم ضرورت حرکت به سمت شناخت و توسعه ابزارهای هوشمند بایستی این حرکت همراه با دقت نظر و تدابیر برای پیشگیری از آسیب‌های آن همراه باشد که کسب مشورت از بزرگان و دلسوزان در این مقوله راهگشاست.

بهروز مینایی، دبیر علمی همایش بین المللی هوش مصنوعی فرهنگ و علوم اسلامی با ارائه گزارشی از اهداف، ابعاد و اقدامات صورت گرفته در زمینه همایش مذکور به تشریح نحوه کارکرد برخی ابزارهای هوشمند در زمینه علوم اسلامی پرداختند.

همچنین محمدرضا قاسمی دبیر اجرایی همایش بین المللی هوش مصنوعی، فرهنگ و علوم اسلامی با تبیین اهداف و فعالیت های ستاد راهبری فناوری های هوشمند حوزه‌های علمیه به ذکر اهمیت ورود عالمان دینی در ابعاد فقهی، فلسفی و اخلاقی هوش مصنوعی اشاره نموده و با بیان اقدامات صورت گرفته در زمینه تدوین نظام مسائل این موضوعات، آمادگی دبیرخانه همایش و ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه‌های علمیه را جهت بسترسازی مناسب برای طرح مباحث عمیق فقهی توسط اندیشمندان حوزه علوم اسلامی اعلام نمودند.

انتهای پیام